Кафедра гісторыі беларускай мовы

Асноўныя навуковыя і навукова-метадычныя публікацыі:

Гісторыя беларускага мовазнаўства: тыпавая вучэбная праграма для выш. навуч. устаноў па спецыяльнасці 1-21 05 01 Беларуская філалогія / склад.: М.Р.Прыгодзіч [і інш.]. Мінск: РІВШ, 2006. 16 с.;

Примечания и послесловие: Антон Адамович. Белорусское литературно-художественное объединение “Узвышша” // Нёман. 1993. № 7. С. 144–148;

Чалавек з мінулага, або Чаму цяжка сціраць “белыя плямы” ў гісторыі беларускага мовазнаўства // З гісторыяй на “Вы”. Выпуск другі. Мінск, 1994. С. 276–297.

[Рэц.] Шакун Л. М. Гісторыя беларускага мовазнаўства. Мінск, 1995 // Нёман. 1995. № 12. С. 246–252;

[Рэц.] Грамадчанка Т. К., Гурская А. С., Гарэлік Л. М. Праблемы сучаснай беларускай крытыкі. Мінск, 1996 // Нёман. 1996. № 4. С. 246–251;

Языковая гармония: белорусский вариант // Нёман. 1996. № 8. С. 192–210;

[Рэц.] Мікуліч Т. М. Мова і этнічная самасвядомасць. Мінск, 1996 // Нёман. 1996. № 12. С. 238–242;

[Рэц.] Occasional Papersin Belarusian Studies. Nr. 1. London, 1995 // Беларускі гістарычны агляд. Том3. 1996. Сшытак2. С. 305–309;

Суб’ектыўная этнамоўная жыццёвасць і этнічная ідэнтыфікацыя // Беларуская мова ў другой палове ХХ стагоддзя.: матэр. міжнар. навук. канф. Мінск, 1998. С. 56–60 (у суаўт.);

Правапісныя рэформы ў славянскіх літаратурных мовах у ХХ стагоддзі / ХІІ Міжнар. з’езд славістаў. Даклады. Мінск, 1998. 24 с.;

[Pэц.] Беларуская мова. Redaktor naukowy Aljaksandr Lukasanec, Mikalaj Prigodzič, Lidzija Sjameška. Opole, 1998 // Беларускі гістарычны агляд. Том 6. 1999. Сшыткі 1–2. С. 282–287;

Да гісторыі некаторых вандроўных запазычанняў-калек у беларускай мове І // StudiaRussica–XVIII. Budapest, 2000.C. 315–320;

Да гісторыі некаторых вандроўных запазычанняў-калек у беларускай мове ІІ // StudiaRussica–XІХ. Budapest, 2001.C. 153–159;

Аўстрыйскі рыцар беларускай мовы: Да 60-годдзя Германа Бідэра // Роднае слова. 2001. № 9. С. 30–32;

Суб’ектыўная этнамоўная жыццёвасць і ідэнтычнасць: беларуска-ўкраінскае вымярэнне // Беларуская мова: Шляхі развіцця, кантакты, перспектывы. Мінск, 2001. (У суаўт.); http://www.lingvo.minsk.by/mab/@book/BOOKS/Albaruthenica/AB_19/AB_19.pdf

[Рэц.]Nyomárkay István. Kroatističke studije. Zagreb, 2000 // Беларускі гістарычны агляд. Том 8. 2001. Сшыткі 1–2. С. 365–369;

Моўная палітыка ў Беларусі ў 1990-я гады // Arche– Пачатак. 2002. № 1.С. 98–112; http://arche.home.by/2002-1/zapr102.html

Language Policy of the Republic of Belarus in the 1990s // Belarus – The Third Sector. People – Culture – Language. Warsaw–Minsk, 2002. P.33–40.

Жыццё дзеля навукі. Да 120-годдзя з дня нараджэння Сцяпана Некрашэвіча // Роднае слова. 2003. № 5. С. 34–36.

[Рэц.] Беларускія слоўнікі й энцыкляпэдыі. Бібліяграфія. Складальнікі Вітаўт Кіпель і Зьміцер Саўка. Нью Ёрк – Менск: Беларускі Інстытут Навукі й Мастацтва, [2002]. 568 с. // Беларускі гістарычны агляд. Том 9. 2002. Сшыткі 1–2 (16–17). С. 323–331. http://txt.knihi.com/bha/09/bha09idx.htm

Да гісторыі некаторых вандроўных запазычанняў-калек у беларускай мове ІІІ. // Studia Russica–XХ. In honorem Béla Tatár. Redigunt L. Jászay et A. Zoltán. Budapest: ELTE, 2003. C. 486–491.

Die Einstellung zu einigen Innovationen der weissrussischen Standardsprache (anhand der Daten einer soziolinguistischen Umfrage) // Wiener Slawistischer Almanach. 2003. Band 52.S. 263–280;

Неюбілейныя думкі з нагоды юбілейных выданняў мовазнаўчай спадчыны// Беларускі гістарычны агляд. Т. 10. 2003. Сшыткі 1–2 (18–19). С. 319–352;(http://kamunikat.net.iig.pl/www/czasopisy/bha/10-1-2/14.htm)

Акадэмічная канферэнцыя па рэформе беларускага правапісу і азбукі 1926 г. // Веснік БДУ. Сер. 4. 2004. № 3. С. 21–26;

Да характарыстыкі пачатковага этапу выпрацоўкі беларускай навуковай тэрміналогіі ў 1920-я гады // StudiaSlavicaHung.–50. 2005. 1–2. C. 157–167;

Кризис концепции национально-языковой идентичности в Беларуси и Украине: Кто такие белорусы и украинцы? // После империи: исследования восточноевропейского Пограничья. Сб. статей / Под. ред. И.Бобкова, С.Наумовой, П.Терешковича. Вильнюс: EHU-international, 2005. С. 207–215;

Сітуацыйныя фактары распрацоўкі правапісных нормаў беларускай мовы ў 1930–1932 гадах // StudiaSlavicaHung. 50. 2005. 3–4. C. 379–391;

Юрый Крыжаніч аб беларускай мове // Мовы Вялікага Княства Літоўскага: матэр. IV Міжнар. навук. канф. Брэст, 2005.C. 11–14;

Аб дынаміцы узусу беларускай літаратурнай мовы 1920–1930-х гг.(гісторыя адпрыметнікавых назоўнікаў на -істы/-ысты)// Studia Russica XXII (Budapest, 2005). С. 161–166;

Кампанія за культуру мовы ў Беларусі ў 1930-я гады // RocznikiHumanistyczne(Lublin). T.LIII, zesz. 7. Seria: Słowianoznawstwo. 2005. S. 113–136;

Рэц. на: Робинсон, М. А. Судьбы академической элиты: отечественное славяноведение (1917 – начало 1930-х годов). Москва: Индрик, 2004. 432 с. // Беларускі гістарычны агляд. Том 12. 2005. Сшыткі 1–2 (22–23). С. 326–335;

Гісторыя беларускага мовазнаўства. 1918 – 1941. Хрэстаматыя для студэнтаў філалагічнага факультэта. У дзвюх частках. Частка 1. / Аўтары-ўкладальнікі С.М.Запрудскі, Г.І.Кулеш. Мінск: БДУ, 2005. 213 с.

Рукапісны двухтомны руска-беларускі слоўнік 1936 г. // StudiaSlavicaHung. 51. 2006. 1–2. C. 141–153;

Ситуаційні чинники здійснення реформи білоруської мови 1933 року // Мовознавство. 2006. № 6. С. 52–64;

In the grip of replacive bilingualism: the Belarusian language in contact with Russian // International Journal of the Sociology of Language. 2007. Vol. 183. Edited by Roland Marti and JiříNekvapil. General Editor Joshua A.Fishman. P. 97–118;

Змены ва узусе беларускай літаратурнай мовы ў 1930-я гады: лексіка // StudiaSlavicaHung. 52. 2007. 1–2. C. 457–464;

Назвы беларускай мовы ў працах даследчыкаў ХІХ ст. // Беларусь і беларусы ў прасторы і часе. Мінск, 2007. С.252–269;

Научный и политический аспекты реформы белорусского языка 1933 года // Славяноведение. 2007. № 3. С. 73–88;

Subjective Ethnolinguistic Vitality and Identity: Some Belarusian-Ukrainian Comparisons // Harvard Ukrainian Studies. Vol. 29. 2007. Number 1–4. P. 405–420;

Беларусістычныя зацікаўленні Самуэля Багуміла Ліндэ// Droga ku wzajemności. 50 lat białorutenistyki na Uniwersytecie Warszawskim. Redakcja naukowa Mikołaj Timoszuk i Mikołaj Chaustowicz. (Acta Albaruthenica–6). Warszawa 2007. S.382–395;

Стаўленне да некаторых інавацый беларускай літаратурнай мовы (паводле дадзеных сацыялінгвістычнага апытання) // Studia Białorutenistyczne-2. Redakcja: Rysard Radzik, Michał Sajewicz. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2008. С. 303–327;

Маўленчая акамадацыя і пераключэнне кодаў у працэсе міжкультурнай камунікацыі: выпадак Беларусі // Belarusian Trasjanka and Ukrainian Suržyk. Structural and social aspects of their description and categorization / Gerd Hentschel, Siarhiej Zaprudski (eds.) (Studia Slavica Oldenburgensia–17). Oldenburg, BIS-Verlag, 2008. P. 57–97;

Беларускі і чэшскі моўны пурызм: агульнае і спецыфічнае // Мовазнаўства. Літаратуразнаўства. Фалькларыстыка. XIV Міжнародны з'езд славістаў (Охрыд, 2008). Даклады беларускай дэлегацыі. Мінск, 2008. С. 65–78;

Маўленчая акамадацыя і пераключэнне кодаў у працэсе міжкультурнай камунікацыі: выпадак Беларусі // BelarusianTrasjankaandUkrainianSuržyk. Structural and social aspects of their description and categorization / Gerd Hentschel, Siarhiej Zaprudski (eds.) (Studia Slavica Oldenburgensia 17). Oldenburg, BIS-Verlag, 2008. P. 57-97.

Гісторыя беларускага мовазнаўства, 1918-1941 : хрэстаматыя для студэнтаў філалагічнага факультэта. У2 ч. Ч. 2 / Аўтары-ўкладальнікі: С.М.Запрудскі, Г.І.Кулеш. Мінск: БДУ, 2008. 259 с

Некаторыя заўвагі аб вывучэнні “трасянкі”, або Выклікі для беларускіх гуманітарных і сацыяльных навук // Arche. 2009. № 11–12. С. 157–200;

Аб філалагічнай рэцэпцыі беларускай мовы ў Расіі ў першай трэці ХІХ ст. // Веснік БДУ. Сер. 4. Філалогія, журналістыка, педагогіка.  2011. № 2. C. 44–50;

Аб “харкаўскім следзе” вывучэння беларускай мовы ў першай чвэрці ХІХ стагоддзя // Studienzu Sprache, Literatur und Kulturbeiden Slaven. Gedenkschrift für George Y. Shevelov aus Anlass seines 100. Geburtstages und 10. Todestages. Andrii Danylenko, Serhii Vakulenko (Hrsg.). München-Berlin, Verlag Otto Sagner, 2012. С. 274–294;

Павал Ёзаф Шафарык як беларусіст (на матэрыяле “Гісторыі славянскай мовы і літаратуры ва ўсіх дыялектах” 1826 г.) // Studia Slavica Academiae Scientiarum Hungaricae–57. 2012. 1. C. 143–159;

Некаторыя аспекты дыяхранічнага вывучэння мовы твораў Янкі Купалы і Якуба Коласа// Мова – літаратура – культура: зб. навук. арт. VII Міжнар. навук. канф., прысвеч. 130-годдзю з дня нараджэння Янкі Купалы і Якуба Коласа (27–28 верас. 2012 г., Мінск) / пад агул. рэд. Т.І.Шамякінай. Мінск, 2012. С. 158–162;

Аб навуковай рэцэпцыі беларускай мовы ў Расіі ў першай палове ХІХ стагоддзя // Мовазнаўства. Літаратуразнаўства. Фалькларыстыка. XV Міжнародны з’езд славістаў (Мінск, 20–27 жніўня 2013 г.) : дакл. беларус. дэлегацыі. Рэдкал. А.А.Лукашанец і інш. Мінск, 2013. С. 37–52;

Назвы беларускай мовы ў працах даследчыкаў пачатку ХІХ ст. // Беларуская мова і мовазнаўства: ХІХ стагоддзе / Пад аг. рэд. М.Р.Прыгодзіча. Мінск, 2013. С. 81–111;

Беларускае мовазнаўства і развіццё беларускай літаратурнай мовы: 1920–1930-я гады. Мінск, 2013. 367 с.;

Zur öffentlichen Diskussion der weißrussischen Sprachkultur, zum Aufkommen des Terminus „Trasjanka“ und zur modernen Trasjankaforschung // Trasjanka und Suržyk – gemischte weißrussisch-russische und ukrainisch-russische Rede. Sprachlicher Inzest in Weißrussland und der Ukraine? Gerd Hentschel / Oleksandr Taranenko / Sjarhej Zaprudski (Hrsg.). Peter Lang Verlag 2014. S. 119–141;

Мова трылогіі Якуба Коласа “На ростанях”: паміж1 920-[мі] і1950-[мі] гадамі // Каласавіны. “Зямля– аснова ўсёй Айчыне” : матэрыялы XXVII навуковай канферэнцыі, прысвечанай 90-годдзю выхаду з друку паэмы Якуба Коласа “Новая зямля”(2–3 лістапада 2013 г., Мінск)/ склад.: З.М.Камароўская, Ю.В.Кішкурна. Мінск, 2014. С. 324–332;

Белорусская лингвистика 1920-х гг. в ее отношениях с властью // Studia Białorutenistyczne-8. Redakcja: Rysard Radzik, Michał Sajewicz. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2014. С. 139–156;

Да гісторыі ўжывання слоў кабета і жанчына ў беларускай літаратурнай мове // Языковой кантакт. Сборник научных статей / Бел. гос. ун-т. Минск, 2015. С. 23–28;

Моўнае рэдагаванне ў Беларусі ў 1920-я гг. як сацыяльная практыка і лінгвістычная рэфлексія // Веснік БДУ. Серыя 4. 2015. № 3. С. 29–35;

Гісторыя беларускага мовазнаўства (1918–1941): дапаможнік. Мінск, БДУ, 2015. 191 с.;

Моўнае рэдагаванне аповесці «У чым яго крыўда?» М. Гарэцкага // Максім і Гаўрыла Гарэцкія. Жыццё і творчасць. Да 100-годдзя Першай і 75-годдзя Другой сусветных войнаў. Матэр. ХХІІ Гарэцкіх чытанняў / Дзярж. музей гісторыі бел. літ., Рэспубл. фонд імя братоў Гарэцкіх, Цэнтр даследав. бел. культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі; адк. рэд. Р.Гарэцкі. Мінск: выд. Віктар Хурсік, 2014. С.102–109.

Звесткі пра «трасянку» ў падручніках па курсе «Беларуская мова (прафесійная лексіка)» // Этнокультурный и социолингвистический аспекты теории и практики преподавания языков / Сб. научн. статей. Министерство образ. РБ, Белорус. нац. техн. ун-т / редкол. И.В.Будько (отв. ред.) и др. Минск: БНТУ, 2015. С.41–48. https://rep.bntu.by/bitstream/handle/data/20507/41%20-%2048.pdf?sequence=1

Навуковы дыскурс аб беларускай літаратурнай мове ў 1920-я гг. // Беларуская мова ў ХХІ стагоддзі: асноўныя тэндэнцыі развіцця (да 80-годдзя акадэміка А.І.Падлужнага) / Зборнік матэр. Міжнар. навук. канф., Мінск, 28–29 кастрычніка 2015 г.; адк. рэд. В.П.Русак, рэдкал.: Л.А.Ліхадзіеўская і інш. Мінск: Права і эканоміка, 2015. С.136–142.

Аб вывучэнні і пераацэнцы мовазнаўчай спадчыны Кандрата Крапівы // Веснік БДУ. Серыя 4. 2016. №2. С.71–78.

Аб адлюстраванні сінаніміі ў «Практычным расійска-беларускім слоўніку» М.Байкова і М.Гарэцкага 1926 г. // Максім і Гаўрыла Гарэцкія. Жыццё і творчасць (да 95-годдзя з дня нарадж. Галіны Максімаўны Гарэцкай і 50-годдзя вяртання на Беларусь Гаўрылы Іванавіча Гарэцкага) : Матэр. ХХІV Гарэцкіх чытанняў, Мінск, 16 чэрвеня 2016 г. / Дзярж. музей гісторыі бел. літ., Рэспубл. фонд імя братоў Гарэцкіх, Цэнтр даследав. бел. культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі; рэдкал. Р.Гарэцкі (адк. рэд) і інш. Мінск: Беларуская навука, 2016. С.157–164.

Даследаванне беларускай літаратурнай мовы 1920–30-х гг. у Беларусі ў савецкі час // Веснік БДУ. Серыя 4. 2016. №3. С.31–40.

Пастанова СНК БССР “Аб зменах і спрашчэнні беларускага правапісу” 1933 г. як навуковы і палітычны дыскурс // Historický a sociolingvistický kontext kodifikcií slovanských jazykov. Juraj Glovňa (ed.) Bratislava, 2017. C.163–169.

Выпрацоўка правапісу замежных слоў у 1918–1926 гг.: уплыў «Беларускай граматыкі для школ» Б.Тарашкевіча // Беларуская граматыка: ад Браніслава Тарашкевіча да сучаснасці: зборнік матэр. Міжнар. навук. канф. (Мінск, 19–20 студзеня 2017 г.) / Нац. акад. навук Беларусі, Цэнтр даслед. беларус. культ., мовы і літ-ры, Ін-т мовазн. імя Якуба Коласа. Мінск: Чатыры чвэрці, 2017. С.392–401.

[Рэцэнзія] Kamusella, Tomasz. The Politics of Language and Nationalism in Modern Central Europe. Palgrave Macmillan, 2012. XXVIII + 1140 p. // Беларускі гістарычны агляд. Том 23. 2016. Сшытак 1–2 (44–45). С.319–327.

Гісторыя беларускай літаратурнай мовы (1918–1941) : дапаможнік. Мінск: БДУ, 2017. 115 с.