Саматыя Ірына Мікалаеўна

Вышэйшая навучальная установа, якую закончыла, спецыяльнасць: Беларускі дзяржаўны універсітэт, філалагічны факультэт; спецыяльнасць "Руская і беларуская мовы і літаратуры" (1976),
Навуковыя галіны, у якіх працуе і можа выступаць у якасці эксперта, апанента: методыка выкладання беларускай мовы ў вышэйшых навучальных установах, ва ўстановах, якія забяспечваюць атрыманне агульнай сярэдняй адукацыі з рускай і беларускай мовамі навучання, методыка выкладання рускай мовы як замежнай.
Назва кандыдацкай дысертацыі, год абароны, навуковы кіраўнік: "Функцыянальная накіраванасць вывучэння назоўніка ў беларускай мове на аснове абагульненых паняццяў ва ўмовах блізкароднаснага білінгвізму", 1992 г., навуковы кіраўнік - Яленскі М.Г.
Колькасць навуковых публікацый: звыш 100.
Асноўныя навуковыя і навукова-метадычныя публікацыі:
Саматыя, І. М. Некаторыя асаблівасці вывучэння марфалогіі беларускай мовы ў 4 класе школ з рускай мовай навучання. - Мінск: НДІП, 1986. - 38 с.
Выкладанне беларускай мовы ў школе: дапаможнік для студэнтаў філалагічных факультэтаў / М. Г. Яленскі, Л. С. Васюковіч, І. М. Саматыя і інш. - Мінск: Народная асвета, 1994. - 239 с.
Саматыя, І. М. «Методыка роднай мовы» К. Міцкевіча і В. Тэпіна // Беларуская мова і літаратура. - 1995. - Вып. 1. - С. 113-126.
Праграма-мінімум для кандыдацкага экзамену па спецыяльнасці "Тэорыя і методыка навучання беларускай мове". - Мінск: НІА, 1996. - 24 с. (у сааўтарстве).
Беларуская мова. Сінтаксіс і пунктуацыя: падручнік для 8 класа школ з беларускай мовай навучання / Л. А. Антанюк, З. І. Бадзевіч, М. В. Кныш, І. М. Саматыя. - Мінск: Бервіта, 1997. - 256 с.
50 асноўных правілаў беларускай пунктуацыі: дапаможнік для вучняў старэйшых класаў агульнаадукацыйных школ, ліцэяў, гімназій / З. І. Бадзевіч, І. М. Саматыя. - Мінск: Сучаснае слова, 2000. - 224 с.
Дыдактычны матэрыял па беларускай мове: дапаможнік для вучняў 8 класа агульнаадукацыйных школ з бел. мовай навучання / З. І. Бадзевіч, І. М. Саматыя. - Мінск: НМЦентр, 2002. - 144 с.
Саматыя, І. М. Вывучэнне сінтаксісу (словазлучэнне, просты сказ) у школах з беларускай мовай навучання // Пытанні тэорыі і практыкі навучання роднай мове. - Мінск: НІА, 2002. - С. 94-177.
Саматыя, І. М. Навучанне чытанню на ўроках беларускай мовы // Лекции по актуальным вопросам методики преподавания русского и белорусского языка. - Минск: БГУ, 2003. - С. 85-102.
Зборнік дыктантаў па беларускай мове: 5-9 класы (з дадатковыми заданнямі і адказамі): дапам. для настаўнікаў / М. А. Сушко, І. М. Саматыя. - 4-е выд., дапрац. - Мінск: Аверсэв, 2005. - 160 c.
Беларуская мова: вучэбны дапаможнік для 9 класа ўстаноў, якія забяспечваюць атрыманне агул. сярэдн. адукац, з бел. і рус. мовамі навучання (базавы і павышаны ўзроўні). - Мінск, НІА, 2005. - 328 с. (у сааўтарстве).
Саматыя, І. М. Функцыянальная накіраванасць вывучэння сінтаксісу беларускай мовы // Рыторыка і методыка выкладання мовы і літаратуры: вучэбныя праграмы спецкурсаў для вышэйшых навучальных устаноў. - Мінск: БДУ, 2006. - С. 55-60.
Саматыя, І. М. Выпрацоўка навыкаў маўленчай дзейнасці школьнікаў на ўроках беларускай мовы ў школе // Рыторыка і методыка выкладання мовы і літаратуры: вучэбныя праграмы спецсемінараў для вышэйшых навучальных устаноў. - Мінск: БДУ, 2006. - С. 77-82.
Беларуская мова // Прыкладнае планаванне ўрокаў беларускай мовы і літаратуры ў 9 класе ўстаноў, якія забяспечваюць атрыманне агульнай сярэдняй адукацыі. - Мінск: Аверсэв, 2006. - С. 4-43 (у сааўтарстве).
Тэсты па беларускай мове: 9-ы клас / З. І. Бадзевіч, І. М. Саматыя. - Мінск: Юніпрэс, 2006. - 192 с.
Саматыя, І. М. Табліцы з элементамі НЛП - кампанент ВМК па беларускай мове для 9 класа // Сучасныя падыходы да варыятыўнай моўнай і літаратурнай адукацыі: матэрыялы рэспубліканскай навукова-практычнай канферэнцыі. - Мінск: РІВШ, 2007. - С. 95-102.
Дыдактычны матэрыял па беларускай мове: 9-ы клас: дапаможнік для настаўнікаў / З. І. Бадзевіч, І. М. Саматыя. - Мінск: НІА, 2007. - 168 с.
Саматыя, І. М. Вера ў творчыя сілы Бацькаўшчыны (прадмова да выдання) // Якуб Колас. Другое чытанне для дзяцей беларусаў. - Мінск: Мастацкая літаратура, 2007. - С. 5-20.
Методыка выкладання беларускай мовы: вучэбны дапаможнік для студэнтаў філалагічных спецыяльнасцей / пад рэд. М. Г. Яленскага. - Мінск: Адукацыя і выхаванне, 2007. - 448 с. (у сааўтарстве).
Саматыя, І. М. Выніковы кантроль па беларускай мове за курс агульнаадукацыйнай школы (10 клас) // Актуальные направления методики преподавания русского языка в современной социокультурной ситуации: сб. научных трудов. - Минск: Изд. центр БГУ, 2008. - С. 143-149.
Каляндарна-тэматычнае планаванне ўрокаў беларускай мовы ў 8 класе агульнаадукацыйных устаноў з беларускай і рускай мовамі навучання // Беларуская мова і літаратура: 7-8 кл: прыкладнае каляндарна-тэматычнае планаванне: дапаможнік для настаўнікаў. - Мінск: НІА, Аверсэв, 2008. - С. 31-64 (у сааўтарстве).
Каляндарна-тэматычнае планаванне ўрокаў беларускай мовы ў 9' класе агульнаадукацыных устаноў з беларускай і рускай мовамі навучання // Беларуская мова і літаратура: 9 кл: прыкладнае каляндарна-тэматычнае планаванне: дапаможнік для настаўнікаў. - Мінск: НІА, Аверсэв, 2008. - С. 4-51 (у сааўтарстве).
Саматыя. І. М. Дыдактычныя асновы распрацоўкі і выкарыстання вучэбна-метадычнага комплексу па беларускай мове // Научные труды института образования. - Мінск: НІА, 2008. - С. 224-232.
Беларуская мова і літаратура: 8-9 кл.: прыкладнае календарна-тэматычнае планаванне: дапам. для настаўнікаў агульнаадукацыйных устаноў / І. М. Саматыя [і інш.]. - Мінск: НІА: Аверсэв, 2009. - 112 с.
Беларуская мова: вучэбны дапаможнік для 8 класа ўстаноў з беларускай і рускай мовамі навучання / З. І. Бадзевіч, І. М. Саматыя. - Мінск: НІА, 2009. - 270 с.
Беларуская мова. Дзяржаўны экзамен. Вучэбная праграма для студ. спецыяльнасці 1-21 05 01 "Беларуская філалогія", 1-21 05 02 "Руская філалогія", 1-21 05 04 "Славянская філалогія" / склад. З. І. Бадзевіч, С. А. Важнік, І. М. Саматыя, Г. К. Чахоўскі і інш. - Мінск: БДУ, 2010. - 69 с.
Саматыя, І. М. Шляхі рэалізацыі асобасна арыентаванага падыходу пры навучанні беларускай мове // Сучасная моўная адукацыя ў Рэспубліцы Беларусь: праблемы, перспектывы: матэрыялы Рэсп. навук.-практ. канф. - Мінск: РІВШ, 2010. - С. 83-88.
Саматыя, І. М. Фарміраванне каштоўнаснага погляду на родную мову // Современная образовательная среда: приоритетные направления развития: материалы международной научной конференции. - Минск, 2010. - С. 111-116.
Беларуская мова і літаратура. 8-9 кл.: прыкладнае каляндарна-тэматычнае планаванне: дапам. для настаўнікаў устаноў агул. сярэд. адукацыі / І.М.Саматыя [і інш.]. – Мінск: НІА: Аверсэв, 2011. – 96 с.
Прыкладнае каляндарна-тэматычнае планаванне па вучэбным прадмеце “Беларуская мова” на 2010/2011 навучальны год. (VІІІ клас агульнаадукацыйных устаноў з беларускай і рускай мовамі навучання). – Рэжым доступу: http://adu.by. – Дата доступу: 2011.
Саматыя, І.М. Гэты няпросты просты сказ: 8-ы кл.: вучэб.-метад. комплекс / І.М.Саматыя, В.С.Палтаржыцкая. – Мінск: Нац. ін-т адукацыі, 2010. – 200 с.
Саматыя, І.М. Беларуская мова. 8 клас. Гэты няпросты просты сказ : дапам. для вучняў агульнадукац. устаноў з беларус. і рус мовамі навучання / І.М.Саматыя, В.С.Палтаржыцкая. – Мінск : Аверсэв, 2011. –136 с.
Зборнік экзаменацыйных матэрыялаў па беларускай мове для агульнадукацыйных устаноў (узровень агульнай базавай адукацыі): тэксты дыктантаў / склад. Л.М.Гамеза, І.М. Саматыя[і інш.].‑ Мінск : НІА; Аверсэв, 2011. –190 с.
Зборнік матэрыялаў для выпускнога экзамену па вучэбным прадмеце “Беларуская мова” за перыяд навучання і выхавання на ІІ ступені агульнай сярэдняй адукацыі: тэксты дыктантаў / склад. Л.М.Гамеза, І.У.Булаўкіна, І.М.Саматыя, С.І.Фацеева, С.М.Якуба. – Мінск : НІА; Аверсэв, 2012. – 190 с.
Беларуская мова: навучальныя і кантрольныя дыктанты: 5-9 класы : дапам. для настаўнікаў устаноў агул. сярэд. адукацыі з беларус. і рус. мовамі навучання / Г.М.Валочка, Л.М.Гамеза, І.У.Булаўкіна, В.У.Зелянко, І.М.Саматыя [і інш.]. – Мінск : Аверсэв, 2012. – 224 с. (Кантрольна-вымяральныя матэрыялы).
Беларуская мова і літаратура. 8-9 кл.: прыкладнае каляндарна-тэматычнае планаванне: дапам. для настаўнікаў устаноў агул. сярэд. адукацыі / І.М.Саматыя [і інш.]. – Мінск: НІА: Аверсэв, 2012. – 96 с.
Зборнік матэрыялаў для выпускнога экзамену па вучэбным прадмеце “Беларуская мова ” за перыяд навучання і выхавання на ІІ ступені агульнай і сярэдняй адукацыі: тэксты дыктантаў / склад. Л.М.Гамеза, І.М. Саматыя[і інш.]. – 2-е выд., дап. і выпр. – Мінск: НІА; Аверсэв, 2013. – 208 с.
Беларуская мова і літаратура. 8-9 кл.: прыкладнае каляндарна-тэматычнае планаванне : дапам. для настаўнікаў устаноў агул. сярэд. адукацыі / І.М.Саматыя [і інш.]. – Мінск: НІА: Аверсэв, 2013. – 96 с.
Зборнік матэрыялаў для выпускнога экзамену па вучэбным прадмеце “Беларуская мова ” за перыяд навучання і выхавання на ІІ ступені агульнай і сярэдняй адукацыі: тэксты дыктантаў / склад. Л.М. Гамеза, І.М. Саматыя[і інш.]. – 3-е выд. – Мінск : НІА; Аверсэв, 2014. – 208 с.
Беларуская мова і літаратура. 8-9 кл.: прыкладнае каляндарна-тэматычнае планаванне: дапам. для настаўнікаў устаноў агул. сярэд. адукацыі / І.М.Саматыя [і інш.]. – Мінск: НІА : Аверсэв, 2014. – 96 с.
Беларуская мова. Навучальныя і кантрольныя пераказы. 5–9 класы / Г.М. Валочка, І. М. Саматыя [і інш.]. — Мінск: Аверсэв, 2012. – 224 с. (Кантрольна-вымяральныя матэрыялы).
Беларуская мова: навучальныя і кантрольныя дыктанты: 5-9 класы: дапам. для настаўнікаў устаноў агул. сярэд. адукацыі з беларус. і рус. мовамі навучання / Г. М. Валочка [і інш.]. – 2-е выд. – Мінск:Аверсэв, 2014 с. – (кантрольна-вымяральныя матэрыялы).
Беларуская мова: вучэбны дапаможнік для 8 класа ўстаноў з беларускай і рускай мовамі навучання / З.І. Бадзевіч, І.М. Саматыя. – Мінск: НІА, 2009. – 279 с.
Беларуская мова і методыка яе выкладання: дзярж. экзамен: вучэб. праграма для студэнтаў спецыяльнасцей 1-21 05 01 “Беларуская філалогія”, 1-21 05 02 “Руская філалогія”, 1-21 05 04 “Славянская філалогія” / З.І.Бадзевіч, І. М.Саматыя [і інш.]. – Мінск, 2010. – 69 с.
Вучэбная праграма для агульнадукацыйных устаноў з беларускай і рускай мовамі навучання: Беларуская мова: V-XI класы / Валочка Г. М., І.М.Саматыя [і інш.]. – Мінск: НІА, 2010. – С. 3–72.
Гэты няпросты просты сказ: вучэб. праграма факультатыўных заняткаў для VIII класа агульнаадукацыйных устаноў з беларускай і рускай мовамі навучання // Роднае слова. – № 7. – 2010. – С. 17–18.
Праграма дзяржаўнага экзамену ўстановы вышэйшай адукацыі для спецыяльнасцей 1-21 05 01 Беларуская філалогія (па напрамках), 1-21 05 04 Славянская філалогія / склад. З.І. Бадзевіч, І.М. Саматыя [і інш.]. – Мінск: Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт, 2014. – 59 с.
Саматыя, І.М. Методыка выкладання З.Б.Варановіч/ І. М. Саматыя // Філалагічная адукацыя : навук.- метад. зб./ рэдкал. : А.І.Бельскі (гал. рэд.) [і інш.] – Мінск : БДУ, 2011. – Вып. 2. – С.53–57.
Саматыя, І.М. Шляхі рэалізацыі асобасна арыентаванага падыходу пры навучанні беларускай мове /І.М.Саматыя // Сучасная моўная адукацыя ў Рэспубліцы Беларусь: праблемы, перспектывы: матэрыялы Рэсп. навук.-практ. канф. (да 80-годдзя праф. В.У.Протчанкі), Мінск, 9 крас. 2010 г. / М-ва адукацыі Рэсп.Беларусь. НМУ “Нац.ін-т адукацыі” М-ва адукацыі Рэсп.Беларусь; у аўт.рэд. – Мінск: РІВШ, 2010. – С.83–88.
Саматыя, І.М. Фарміраванне каштоўнаснага погляду на родную мову /І.М.Саматыя // Современная образовательная среда: приоритетные направления развития: материалы межд науч. конф., Минск, 22–23 окт. 2009 г.: в 4 ч. / М-во образования Респ.Беларусь. Нац.ин-т образования; ред.коллегия: Г. В. Пальчик (гл. ред.), А.М.Волочко, С. А. Гуцанович [и др.].– Минск, 2010. ‑ Ч 2. – С. 111–116.
Саматыя, І. М. Метапрадметная роля курса роднай мовы ў сярэдніх агульнаадукацыйных установах / І. М. Саматыя // Канцэптуальныя падыходы да рэалізацыі зместу філалагічнай адукацыі ў школе і ВНУ: матэрыялы рэсп. навук. канф., 14 лістапада 2013 г. – Брэст: БрДУ імя А. С. Пушкіна, 2014. – С. 192–194.
Саматыя І.М.Вывучэнне тэкстаўтваральнай ролі парадку слоў на ўроках беларускай мовы ў 8 класе // Коммуникативная компетенция: принципы, методы, приемы формирования: сб. науч. ст. / Белорус. гос. ун–т; в авт. ред. – Мінск, 2014. – Вып. 13. – С.78–86.
Праграма дзяржаўнага экзамену ўстановы вышэйшай адукацыі для спецыяльнасцей 1–21 05 01 (па напрамках) Беларуская філалогія, 1–21 05 04 Славянская філалогія / Склад. З.І. Бадзевіч [і інш.]. – Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт. – 2014.– 59с.
Зборнік матэрыялаў для выпускнога экзамену па вучэбным прадмеце “Беларуская мова ” за перыяд навучання і выхавання на ІІ ступені агульнай і сярэдняй адукацыі: тэксты дыктантантаў / Склад. Л.М.Гамеза [і інш.]. –– 3–е выд. – Мінск : НІА ; Аверсэв, 2014.– 208 с.
Беларуская мова і літаратура. 8–9 кл. : прыкладнае каляндарна–тэматычнае планаванне : дапам. для настаўнікаў устаноў агул. сярэд. адукацыі / І.М.Саматыя [і інш.]. – Мінск: НІА : Аверсэв, 2014. – 96с.
Беларуская мова : вучэбны дапаможнік для 8 класа ўстаноў з беларускай і рускай мовамі навучання / Бадзевіч З.І., Саматыя І.М. – Мн. : НІА, 2015. – 301с.
Дыдактычны матэрыял па беларускай мове : 8-ы кл.: дапам. для настаўнікаў агульнаадукацыйных устаноў з белар. і рус. мовамі навучання / З.І. Бадзевіч, І.М. Саматыя. – Мінск: НІА, 2015. – 186с.
.Беларуская мова. 8 клас. Гэты няпросты просты сказ: дапам. для вучняў / Саматыя І.М., Палтаржыцкая В.С – Мінск : Нац. ін–т адукацыі, 2015. – 200 с.
Беларуская мова : навучальныя і кантрольныя дыктанты : 5–9 класы : дапам. для настаўнікаў устаноў агул. сярэд. адукацыі з беларус. і рус. мовамі навучання / Г.М.Валочка [і інш.]. – Мінск : Аверсэв, 2016. – 224с. – (Кантрольна–вымяральныя матэрыялы).
Беларуская мова і літаратура. 8–9 кл. : прыкладнае каляндарна–тэматычнае планаванне : дапам. для настаўнікаў устаноў агул. сярэд. адукацыі / І.М.Саматыя [і інш.]. – Мінск: НІА : Аверсэв, 2016. – 96с.
Саматыя І. М. Нацыянальная мова: прадмет вывучэння і сродак навучання / І.М.Саматыя // Народная асвета. –2016.– №5. – С.15-19.
Саматыя, І. М., Таяноўская, І. У. Навукова-метадычная дзейнасць прафесара В.А. Ляшчынскай у кантэксце праблематыкі захавання і развіцця культуры – народа і асобы / І. М. Саматыя, І. У. Таяноўская, Г. І.Нікалаенка// “Мова мая, я з табою ў жыцці шчасце маю…” : зборнік навуковых артыкулаў [прысвеч. 70–годдзю з дня нараджэння праф. В.А. Ляшчынскай] / рэдкал.: А.М. Ермакова (гал. рэд.) [і інш.]; М–ва адукацыі Рэспублікі Беларусь, Гомельскі дзярж. ун–т імя Ф. Скарыны. – Гомель: ГДУ імя Ф. Скарыны, 2016. – С.20–24.
Беларуская мова і літаратура. 8—9 кл. : прыкладнае каляндарна–тэматычнае планаванне : дапам. для настаўнікаў устаноў агул. сярэд. адукацыі / І.М.Саматыя [і інш.]. –– Мінск : НІА : Аверсэв, 2017. – 93с.
Беларуская мова і літаратура : 8 кл. : прыкладнае каляндарна–тэматычнае планаванне : дапам. для настаўнікаў агульнаадукац. устаноў / І.М.Саматыя[і інш .].—Мінск : НІА: Аверсэв, 2018.– 112с. Гриф НИО и Министерства образования.
Беларуская мова : навучальныя і кантрольныя дыктанты : 5–9 класы : дапам. для настаўнікаў устаноў агул. сярэд. адукацыі з беларус. І рус. Мовамі навучання / Г.М.Валочка [і інш.]. – 6–е выд. – Мінск : Аверсэв, 2018. – 219с. – (Кантрольна–вымяральныя матэрыялы) Гриф НИО и Министерства образования
Зборнiк матэрыялаў для выпускнога экзамену па вучэбным прадмеце«Беларуская мова» за перыяд навучання і выхавання на IIступені агульнайсярэдняй адукацыі : тэксты дыктантаў / склад. І. У. Булаўкіна [ і інш.].– 2–е выд., перагледжанае. – Мінск : НІА : Аверсэв : 2018. Гриф НИО и Министерства образования
Беларуская мова і літаратура. 8 кл. : прыкладнае каляндарна–тэматычнае планаванне : дапам. для настаўнікаў устаноў агул. сярэд. адукацыі / С.А.Язерская [ і інш.]. – ,Мінск : НІА : Аверсэв, 2019. – 76с. – (Бібліятэка настаўніка).
Зборнік матэрыялаў для выпускнога экзамену па вучэбным прадмеце "Беларуская мова" за перыяд навучання і выхавання на II ступені агульнай сярэдняй адукацыі : тэксты дыктантаў / [склад. І.У. Булаўкіна і інш.] ; М–ва адукацыі Рэсп. Беларусь. – 3–е выд. – Мінск : Нацыянальны інстытут адукацыі : Аверсэв, 2019. – 218 с.
Саматыя І.М. Роля Якуба Коласа ў развіцці педагагічнай навукі і практыкі (на матэрыяле другога выдання “Методыкі роднай мовы”, 1930г.) // Літаратура ў культурнай прасторы Беларусі і Кітая : зборнік навуковых артыкулаў па матэрыялах Міжнар. канф., прысвечанай народнаму паэту Беларусі Я. Коласу, г. Цзяньцзінь, Кітайская Народная Рэспубліка, 17–18 мая 2019г. / пад рэд. У.І.Куліковіча, В.В.Шахаб. – Мінск : БДТУ, 2019. – С.147–153.
Зборнiк матэрыялаў для выпускнога экзамену па вучэбным прадмеце «Беларуская мова» за перыяд навучання і выхавання на II ступені агульнай сярэдняй адукацыі : тэксты дыктантаў / склад. І. У. Булаўкіна [ і інш.].– 4–е выд., перагледжанае. – Мінск : НІА : Аверсэв : 2020 – 218с. Гриф НИО и Министерства образования.
Бадзевіч, З.І. Беларуская мова : вучэбны дапаможнік для 8 класа ўстаноў агульнай сярэдняй адукацыі з беларускай і рускай мовамі навучання / Бадзевіч З.І., Саматыя І.М. – Мінск : Нацыянальны інстытут адукацыі, 2022. ‑ 245с. : іл.
Беларуская мова і літаратура. 8 кл. : прыкладнае каляндарна-тэматычнае планаванне : дапам. для настаўнікаў устаноў агул.сярэд. адукацыі / І.М.Саматыя [і інш.]. – Мінск : НІА : Аверсэв, 2022.– 77с.