Адгрымеў яркімі фарбамі выпускны май

Адгрымеў яркімі фарбамі выпускны май. Нічога не падазраваючы, юныя, вясёлыя і прыгожыя маладыя людзі, з верай у светлую будучыню і вялікімі планамі, ступілі ў пацямнелы пасля страшнай навіны чэрвень. У галовах маленькіх і вялікіх, маладых і старых, трывожным звонам, бразготам куль і выбухамі гранат гучала адно слова. Вайна.

Выжыць і перамагчы. Такую мэту мы паставілі сабе ўжо вельмі хутка. Як толькі вораг прарваў абарону Брэсцкай крэпасці.

Ці ведаў хтосьці з нас тады, як доўга давядзецца змагацца. Змагацца за жыццё. За будучыню. За маладосць. Хай ужо не нашу – іншых. За тое, каб яны ўбачылі той самы май, які не так даўно бачылі, але ўжо паспелі забыцца, мы самі.

Фарбы згушчаліся з кожным днём усё больш.

Мы назіралі развітанне. Штотыдзень. Штодзень. Штогадзіну. Штохвілінна. Вось стары развітваецца са сваім любімым канём, старэнькім, як ён. Аднаму Богу вядома, колькі яны прайшлі разам. Магчыма, яны апошнія, хто застаўся адзін у аднаго. А зараз... Хто з іх памрэ раней? Страшнае пытанне. Але такая была праўда. Праўда, якую мы назіралі гэтыя доўгія гады.

Яе мы назіралі і ў самым непрыдатным для гэтага месцы – вачах дзяцей, якім даводзілася ваяваць разам з дарослымі. Быць партызанамі.

Падрыўнікамі. Воінамі. Колькі такім воінам было гадкоў? Белабрысыя і каравокія. З вяснушкамі і румянымі шчокамі. Без свайго звонкага рогату, а абсалютна сур’ёзна і самаахвярна, яны на роўных з усімі кідаліся пад танкі.

 Ім у такім узросце кніжкі чытаць, ды і з салдацікамі гуляцца, толькі цацачнымі, а не паміраць у блакадзе, хавацца за студнямі, у печах і лясах, каб захаваць толькі пачатае жыццё…

Яны не павінны развітвацца з роднымі. Але ім прыйшлося. Яны занадта рана пасталелі. Вось такі жорсткі і страшны час. Вайна.

А фарбы згушчаліся ўсё больш.

Над зямлёй раз-пораз гучалі крыкі і малітвы. Малітва. Як яна была патрэбна ў той момант. Яна давала веру ў тое, што ўсё гэта хутка скончыцца, а значыць, і сілы працягваць барацьбу. Наколькі страшная была гэта справа, што нават запаведзі адыходзілі на другі план. «Не забі». «Не выкрадзі». Гэтага цяпер нібы зусім ніхто і не памятаў.

Мы змагаліся. Змагаліся за тое, каб гэтага больш ніколі не здарылася.

І вось ... Цёмныя фарбы сталі святлей і ярчэй.

 Чырвонае поле. І гэта не кроў, не. А макі, якія ўвабралі ўсю яе ў сябе. Магчыма, таму яны здаліся нам асабліва барвовымі. Як у той выпускны май. Мы думалі, што менавіта ён быў самым шчаслівым у нашым жыцці. А многія не дажылі да таго, каб убачыць падораны нам вялізны букет кветак.

Тысячамі і тысячамі пажараў гарэлі цяпер вочы людзей. Перамога.

У нашых руках зараз не зброя, а апаленая пажарамі Радзіма. І будучыня. Будучыня, у якой на вякі захаваны будзе ў граніце, словах і памяці несмяротны, яркі май. Пераможны май.